Zet in op vaardigheden in het onderwijs

In alle niveau's van het onderwijs in Nederland verwachten we veel van leerlingen en studenten. Dat begint al bij de stap van kinderopvang naar het primair onderwijs. Uit de praktijk blijkt dat niet alle kinderen makkelijk om kunnen gaan met de verandering van lerend spelen naar prestatiegericht leren. Het probleem van moeizame aanpassing aan onderwijsniveau's en -systemen, doet zich echter voor in de hele keten van het onderwijs. Hoe kunnen we dat verbeteren?

Vaardigheden vormen de basis voor studiesucces!

De overgang van voortgezet onderwijs naar hoger onderwijs heeft hier ook mee te maken en zorgt voor te veel uitval onder de studenten. Om die aansluiting succesvoller te maken is het Rotterdams samenwerkingsverband VO-HO "samen werken aan een betere aansluiting" in samenwerking met de Erasmus Universiteit een wetenschappelijke studie gestart waaruit blijkt dat de inzet op studievaardigheden cruciaal is om studie-uitval te verminderen. Speciaal hiervoor is de website VOHO Aansluiting Voortgezet Onderwijs - Hoger Onderwijs Rotterdam gelanceerd.

Een nieuw model voor studievaardigheden - Hoe mooi zou het zijn als scholen en studenten straks kunnen beschikken over een methode of applicatie waarin je de vaardigheden die je nodig hebt voor een studiekeuze kan toetsen. En dat nog voordat je een studierichting kiest. Stel je voor dat je al in een vroeg stadium de vaardigheden voor studierichtingen kunt inzien en je daarmee aan de slag kunt gaan. Dat maakt de kans op succes groter en is je studiekeuze je op het lijf geschreven. Je kunt dan spreken over je vaardigheden CV naast het behalen van je diploma.

De vaardigheden pyramide

Van systeem naar tool - L5 presenteerde daarop de 'vaardigheden pyramide'. Een model wat in driehoeken verdeeld is en waar je op elk vlak van de vorm de verschillende vaardigheden kunt vinden. Klik je op één van de vaardigheden dan krijg je steeds meer verdiepte informatie in de vorm van rubrics met daarin de doelen, opdrachten en feedback. Bij het presenteren van het model haakte iedereen aan. Een goed design is daarmee niet persé iets nieuws maar een krachtige bevestiging van het idee, de doelstelling en de beste vorm. Het helpt iedereen die er mee te maken krijgt het systeem te begrijpen van overzicht tot detail.

iconen als basis

Voor elke onderwerp van vaardigheden hebben we iconen ontworpen, het kleurenpalet bepaald en de pyramide + rubrics vormgegeven. De geuïllustreerde iconen zijn in een inspirerende Lunch for the Brain sessie besproken en beoordeeld door vertegenwoordigers uit het voortgezet onderwijs en projectteam PO-VO van Hogeschool Rotterdam.

Dat was het moment om het gehele model te visualiseren en uit te werken. We leverden alle onderdelen van het design waarmee studenten van Hogeschool Rotterdam de Rubrics verder uit kunnen werken. L5 hoopt op het moment dat de vaardigheden pyramide in een echte webapplicatie of zelfs app uitgewerkt kan worden en aan alle scholen in het voortgezet onderwijs kan worden aangeboden. Dit past bij het doel om er voor te zorgen dat er minder uitval is in het onderwijs. Dat is beter voor leerling en student, beter voor het onderwijs en beter voor kennisland Nederland.

Het dreamteam

Projectleider Rowan Beijck-Huijgen en wetenschappelijk medewerker Sophie van der Plas van Erasmus Universiteit, Adrie Oosterom van In Holland en Herma Verbeij onderwijsdeskundige waren in een vergevorderd stadium met de opzet van de 'vo-ho beslisboom voor vaardigheden'. Samen met scholen uit het voortgezet onderwijs werd de methodiek besproken, getest en fijngeslepen. L5 kreeg de opdracht om voor de methode een herkenbaar en overzichtelijk vorm te ontwikkelen. Rob Smith en Mart Hulspas organiseerden de Lunch for the Brain sessie en ontwikkelden het 'pyramide model' waarin de vaardigheden en de rubrics werden opgenomen. Maurice Blok maakte illustreerde de iconen van de vaardigheden.